Φυσική, μια επιστήμη με αρκετές διεξόδους

Τα τμήματα Φυσικής έχουν ως βασική αποστολή τους να καταρτίσουν επιστήμονες

ικανούς να μελετούν τα φυσικά φαινόμενα, τις μορφές ενέργειας, τη φύση των υλικών. Είναι μια επιστήμη που παρέχει στους αποφοίτους τη δυνατότητα να απασχοληθούν σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων. Όπως θα παρουσιαστεί ακολούθως οι φυσικοί δεν απορροφούνται μόνο στην εκπαίδευση αλλά έχουν τις γνώσεις και τα επαγγελματικά δικαιώματα να σταδιοδρομήσουν και σε άλλους εργασιακούς χώρους.

Βάσεις και ζήτηση

Οι βάσεις των τμημάτων φυσικής κινούνται στις μεσαίες βαθμολογικές κλίμακες. Ακόμα και στα τμήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης οι βάσεις είναι 16.795 και 16.178 μόρια αντίστοιχα. 21.906 υποψήφιοι της κατηγορίας 90% των ημερήσιων σχολείων είχαν δηλώσει τα Τμήματα Φυσικής στο μηχανογραφικό τους ενώ 823 τα είχαν ως πρώτη επιλογή.

Χώροι εργασίας – επαγγελματικά δικαιώματα

Εκπαίδευση

Ο κατεξοχήν χώρος απασχόλησης των φυσικών είναι η εκπαίδευση. Βέβαια οι προοπτικές απορρόφησης είναι χειρότερες συγκριτικά με τους μαθηματικούς. Το μάθημα της φυσικής δεν διδάσκεται πολλές ώρες στα φροντιστήρια ενώ παρατηρείται το φαινόμενο σε ορισμένες περιπτώσεις φυσικοί να διδάσκουν μαθηματικά σε λυκειακές τάξεις των φροντιστηρίων. Στο χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης οι προοπτικές είναι αρνητικές.

Ακολούθως παραθέτουμε στοιχεία για την απορρόφηση των φυσικών ως αναπληρωτών στη δημόσια εκπαίδευση.

Άλλες διέξοδοι – ΠΕ Περιβάλλοντος

Εκτός από την εκπαίδευση οι φυσικοί μπορούν να εργαστούν σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών, προϊόντων υψηλής τεχνολογίας άλλα και ως μετεωρολόγοι μετά από μεταπτυχιακές σπουδές.

Επίσης, εντάσσονται και στον κλάδο ΠΕ Περιβάλλοντος και έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν θέσεις στο δημόσιο τομέα.

Παραθέτουμε και σχετικό χωρίο από την ‘Ένωση Πτυχιούχων Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας.

Κλάδος ΠΕ Περιβάλλοντος είναι ένας κλάδος που περιέχει όλες εκείνες τις ειδικότητες Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) οι οποίες σχετίζονται με το Περιβάλλον. Στον κλάδο ΠΕ Περιβάλλοντος κατά σειρά ανήκουν αυτοί που έχουν πτυχίο:
1. Μηχανικού Περιβάλλοντος
2. Περιβάλλοντος
3. Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
4. Γεωγραφίας
5. Επιστήμης της Θάλασσας
6. Δασολογίας και Φυσικού περιβάλλοντος
7. Γεωλογίας
8. Βιολογίας
9. Φυσικής
10. Χημείας

Έτσι κάθε φορά που γίνεται μια προκήρυξη για ΠΕ Περιβάλλοντος (από τον ΑΣΕΠ ή από κάποιον άλλο φορέα) μπορούν να συμμετάσχουν όλες οι παραπάνω ειδικότητες. Βασικά κριτήρια για την πρόσληψη παίζουν τα προσόντα του κάθε υποψηφίου (βαθμός πτυχίου, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου, κάτοχος διδακτορικού τίτλου, εργασιακή εμπειρία, ξένες γλώσσες κλπ).

Νοσοκομεία: ακτινοφυσικός - φυσική ιατρική

Ένας φυσικός έχει δικαίωμα να εργαστεί και σε νοσοκομειακά ιδρύματα εάν αποκτήσει την άδεια του φυσικού νοσοκομείου - ακτινοφυσικού. Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών η Ιατρική Φυσική – Ακτινοφυσική είναι θεσμοθετημένη επαγγελματική εξειδίκευση για τους Φυσικούς στο χώρο της Υγείας.

Η επαγγελματική απασχόληση των Φυσικών Ιατρικής – Ακτινοφυσικής στα ιατρικά εργαστήρια ακτινοβολιών ως υπευθύνων ακτινοπροστασίας προβλέπεται ως υποχρεωτική από τους κανονισμούς ακτινοπροστασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την απασχόληση των Φυσικών Ιατρικής στα εργαστήρια αυτά είναι η κατοχή της Άδειας Άσκησης Επαγγέλματος Φυσικού Νοσοκομείων – Ακτινοφυσικού Ιατρικής, σύμφωνα με τους κανονισμούς ακτινοπροστασίας και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Η άδεια αυτή χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας μετά από επιτυχείς εξετάσεις σε ειδική εξεταστική πενταμελή επιτροπή. Για να έχει δικαίωμα να πάρει μέρος στις εξετάσεις θα πρέπει να καταθέσει ανάμεσα στα άλλα δικαιολογητικά και «Αντίγραφο μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών (δίπλωμα) στην Ιατρική Ακτινοφυσική της ημεδαπής ή ισότιμου της αλλοδαπής, διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους» (ΑΔΑ Β4ΛΕΘ-59Θ).

Ο ακτινοφυσικός είναι κλινικός νοσοκομειακός επιστήμονας και υπεύθυνος ακτινοπροστασίας.Σύμφωνα με το Σωματείο Επαγγελματιών Ακτινοφυσικών Ελλάδος οι επιστημονικές υπηρεσίες των ΠΕ Ακτινοφυσικών δεν αφορούν μόνο στον έλεγχο των ακτινολογικών συστημάτων σε τουλάχιστον μηνιαία βάση. Οι υπηρεσίες των ΠΕ Ακτινοφυσικών αφορούν σε δεκάδες επιστημονικά και υπηρεσιακά θέματα, που συμπεριλαμβάνονται σε μία πρόταση: Συνεχής και αδιάλειπτη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας λειτουργίας του Ακτινοδιαγνωστικού Εργαστηρίου Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών, με επιστημονικές μεθόδους, επίβλεψη, έλεγχο και εκπαίδευση.

Οι υπηρεσίες των ΠΕ Ακτινοφυσικών σχετίζονται άμεσα και καθημερινά με την ποιότητα και την ασφάλεια των διαγνωστικών ιατρικών εξετάσεων, αλλά και με την οικονομική λειτουργία ενός Εργαστηρίου, προστατεύοντας με επιστημονικές μεθόδους τις εκάστοτε Διοικήσεις Νοσοκομείων και τα Γραφεία Προμηθειών τους, από εσφαλμένες αποφάσεις για προμήθειες ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, ανταλλακτικών και επισκευών αυτών, που σε πολλές περιπτώσεις εκτοξεύουν το λειτουργικό κόστος νοσοκομείων, εργαστηρίων και συστημάτων αναίτια.

Στη χώρα μας υπάρχουν δυο μεταπτυχιακά προγράμματα με αντικείμενο τη φυσική ιατρική. Το ένα εξ αυτών είναι στο Πανεπιστήμιο Πάτρας και το άλλο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Σύμφωνα με την προκήρυξη του Πανεπιστημίου Πατρών γί­νο­νται δε­κτοί για εγγραφή μετά από ανοικτή προκήρυξη και επιλογή πτυχιούχοι ή διπλωματούχοι των Τμημάτων Φυ­σι­κής, Ιατρικής, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών των Α­ΕΙ της ημεδαπής ή αντίστοιχων Τμη­μά­των ο­μο­ταγών Ι­δρυ­μά­των της Αλ­λο­δα­πής, των οποίων το πτυχίο/δίπλωμα έχει α­να­γνω­ρι­σθεί α­πό τον ΔΟΑΤΑΠ.

Φυσικός – ραδιοηλεκτρολόγος

O απόφοιτος της φυσικής μπορεί να αποκτήσει και τα επαγγελματικά δικαιώματα του ραδιοηλεκτρολόγου. Παραθέτουμε σχετικό χωρίο από το διαδικτυακό τόπο της Πανελλήνιας Ένωσης Φυσικών Ηλεκτρονικής- Ραδιοηλεκτρολογίας: "Για να αποκτήσει ο πτυχιούχος Φυσικός το δίπλωμα του Ηλεκτρονικού Ραδιοηλεκτρολόγου Α΄ καλείται να φέρει εις πέρας το διετές Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ηλεκτρονικής και Ραδιοηλεκτρολογίας σε ένα από τα τρία Πανεπιστήμια της χώρας όπου παρέχονται τα αντίστοιχα προγράμματα (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Π. Πατρών). Το ΜΔΕ στην Ηλεκτρονική και Ραδιοηλεκτρολογία (MSc) είναι αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών και θεωρείται προϋπόθεση για τη λήψη άδειας άσκησης επαγγέλματος Ραδιοηλεκτρολόγου Α’ αυτοδίκαια (όπως και οι Ηλ. Μηχανικοί) σύμφωνα με το Ν.Δ. 2624/1953 (ΦΕΚ 292/Α/1953) και το Β.Δ. 510/1971 (ΦΕΚ 152/Α/1971).

Οι απόφοιτοι Διπλωματούχοι Ηλεκτρονικοί Φυσικοί Ραδιοηλεκτρολόγοι καλύπτουν ανάγκες στην Ηλεκτρονική βιομηχανία και τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών στις Τηλεπικοινωνίες και Πληροφορική. Επιπλέον, στην Τεχνική Εκπαίδευση αποτελούν έναν από τους κύριους πυρήνες στελεχών για την εκπαίδευση τεχνικών στην Ηλεκτρονική, την Τηλεπληροφορική και τις Τηλεπικοινωνίες, όπως και σε αντίστοιχες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Τα στοιχεία απασχόλησης δείχνουν ότι η απορρόφησή τους από την αγορά εργασίας είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική ως προς το μέγεθος και το ρυθμό».

Ο κλάδος των Φυσικών – Ραδιοηλεκτρολόγων  δημιουργήθηκε πριν από 60 χρόνια, έχει θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα. Για περισσότερα από 50 χρόνια οι ραδιοηλεκτρολόγοι στελεχώνουν όλους τους τεχνολογικούς και επιστημονικούς φορείς και Δημόσιες αρχές της Χώρας (ΟΤΕ,, ΔΕΗ, ΥΠΑ, ΕΡΤ, ΕΕΤΤ, Ιδιωτικές Εταιρίες και Βιομηχανίες).

Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών ΕΜΠ

Δικαίωμα εργασίας στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση ως Φυσικοί έχουν και όσοι επιλέξουν το Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών κα Φυσικών Επιστημών και την κατεύθυνση Φυσικού Εφαρμογών (κατεύθυνση που επιλέγεται στο δεύτερο έτος ανάμεσα σε αυτήν και του μαθηματικού εφαρμογών).

Το εν λόγω Τμήμα είχε το 2014 βάση εισαγωγής 15.951 μόρια. Παραθέτουμε από τηνιστοσελίδα του Τμήματος και συγκεκριμένα την ενότητα «Μετά τι ΣΕΜΦΕ τι;» τα όσα αναφέρονται:

Η  Σχολή, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους φοιτητές και διπλωματούχους της, διεκδίκησε και διεκδικεί τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά δικαιώματα των διπλωματούχων της. Στις προσπάθειές της ενώθηκαν όλες οι συνιστώσες της Σχολής, διδάσκοντες-φοιτητές- διπλωματούχοι και τις στήριξε διαχρονικά η πολυτεχνειακή κοινότητα με αποφάσεις των διοικητικών οργάνων του Ιδρύματος. Μερικά παραδείγματα για την επαγγελματική κατοχύρωση των αποφοίτων μας:

1. Τον Σεπτέμβριο του 2007 υπεγράφη το Προεδρικό Διάταγμα για την «Επαγγελματική κατοχύρωση των διπλωματούχων της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου», ΠΔ 199 (ΦΕΚ Τεύχος πρώτο, Αρ. Φύλλου 226, 14 Σεπτεμβρίου 2007), στο οποίο περιγράφονται οι περιοχές δυνατότητας ανάπτυξης δραστηριοτήτων των διπλωματούχων μας, με βάση τα επιστημονικά τους εφόδια

Στο Προεδρικό Διάταγμα 199/2007, το οποίο υπήρξε προϊόν ακαδημαϊκού διαλόγου και ενεκρίθη από το Συμβούλιο Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ)- όργανο στο οποίο συμμετέχουν οι Πρυτάνεις όλων των Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων της χώρας και εκπρόσωποι επιστημονικών φορέων- αφενός καθορίζεται η φυσιογνωμία της Σχολής και αφετέρου περιγράφονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των διπλωματούχων μας

2. Με βάση το Προεδρικό Διάταγμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους διπλωματούχους μας, όπου καταγράφεται ότι μπορούν να εργαστούν ως καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ψηφίστηκε ο Νόμος 3687/2008, δηλαδή συμπληρώθηκε ο νόμος του 1985, που προφανώς δεν μπορούσε να περιλαμβάνει τη ΣΕΜΦΕ αφού η Σχολή ιδρύθηκε το 1999, ώστε οι διπλωματούχοι μας να λαμβάνουν μέρος στον ΑΣΕΠ Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

3. Μια άλλη επαγγελματική διέξοδος για τους αποφοίτους της ΣΕΜΦΕ είναι αυτή του Φυσικού Ιατρικής. Για να κατοχυρωθεί και αυτή η δυνατότητα για τους αποφοίτους μας, η Σχολή μερίμνησε για την  τροποποίηση της μέχρι τότε ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης με θέμα: «Καθορισμός προσόντων για την επαγγελματική απασχόληση των Φυσικών Νοσοκομείων» που είχε δημοσιευθεί στο ΦΕΚ Β 280–1983 (πολύ πριν ιδρυθεί η ΣΕΜΦΕ). Έτσι, το 2009 δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Β’, αρ. φύλλου 532) η σχετική τροποποίηση που συμπεριέλαβε και τους αποφοίτους της ΣΕΜΦΕ στους έχοντες τα προαπαιτούμενα βασικά προσόντα για την επαγγελματική απασχόληση ως «Φυσικοί Νοσοκομείων». Σημειώνουμε ότι πλέον ικανός αριθμός αποφοίτων μας είναι σήμερα κάτοχοι της άδειας άσκησης επαγγέλματος «Φυσικού Νοσοκομείων», κατόπιν επιτυχών εξετάσεων  στο ΥΥΚΑ, καθώς και μέλη της ΕΦΙΕ.

4. Η Σχολή έχει  προχωρήσει σε πολύχρονες προσπάθειες για την ένταξη των διπλωματούχων της στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ).  Οι ενέργειές της έτυχαν της ομόφωνης έγκρισης της επιστημονικής επιτροπής που δημιουργήθηκε με απόφαση της Πρυτανείας του ΕΜΠ και απαρτιζόταν από διακεκριμένους επιστήμονες από όλες τις Σχολές του Ιδρύματος (2009), ενώ η επίσης ομόφωνη απόφαση της Σχολής  εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο του ΕΜΠ (6-2-2009) και εστάλη από τον Πρύτανη του ΕΜΠ στο ΤΕΕ το αίτημα της ΣΕΜΦΕ για την ένταξη των διπλωματούχων της στο ΤΕΕ, σε νέα ειδικότητα,  που έχει την καθολική υποστήριξη του Ιδρύματος, αν και έχει κατά καιρούς απασχολήσει τα όργανα διοίκησης του ΤΕΕ δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτό.

5. Στο χώρο αυτό παρατίθεται επίσης η μελέτη «Οι Απόφοιτοι της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών 2002 – 2004 στην αρχή της σταδιοδρομίας τους. Σπουδές – Εργασία» που είχε εκπονηθεί το Νοέμβριο του 2007 από τη Σχολή σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης του Ιδρύματος και η οποία αναδεικνύει τη δυναμική πορεία των πρώτων διπλωματούχων μας σε διάφορους τομείς. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι οι διπλωματούχοι μας απασχολούνται με αξιώσεις στον επαγγελματικό στίβο και είναι ανταγωνιστικοί σε πλήθος κλάδων συναφών με τα εφόδια τους, παρ’ όλο που η Σχολή εκείνη την εποχή, μη όντας μία από τις παραδοσιακές σχολές του Πολυτεχνείου, δεν είχε ακόμη επαρκή αναγνωρισιμότητα στον εργασιακό χώρο. Επίσης καταγράφει λαμπρές επιτυχίες των διπλωματούχων μας στον ακαδημαϊκό χώρο διεθνώς. Σήμερα εκπονείται  από τον ίδιο φορέα αντίστοιχη μελέτη για την επικαιροποίηση των συμπερασμάτων.

6. Η δυναμική πορεία της ΣΕΜΦΕ και των διπλωματούχων μας στους διάφορους τομείς που δραστηριοποιούνται, όπως για παράδειγμα στον επαγγελματικό στίβο, στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στον ακαδημαϊκό χώρο κ.ά, στην Ελλάδα και διεθνώς, κατεγράφη θετικά και στην έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης της Σχολής, τον Σεπτέμβρη του 2013.